Çay
Çeşitli bitkilerin farklı bölümlerinin kaynatılması ya da demlenmesi ile hazırlanan içeceklere çay deniliyor. Camellia sinensis adı verilen çalı türünün dört mevsimde yeşil kalan yaprakları ile yapılıyor. Çay, Türk kültürünün vazgeçilmeyen içecekleri arasında yer alıyor. Kahvaltıda, dostlarla sohbette, yemek sonlarında çay içilebiliyor. Rahatlamak ve dinlenmek istediğiniz her an çay içebilirsiniz. Çay, Türkiye’de Doğu Karadeniz bölgesinde yetişiyor. Çayın içeriğinde kafein, tein, teofilin, teobromin, tanen, uçucu yağ ve B vitamini bulunuyor. İçeriğindeki tein ve kafein insanda çay içme isteğini arttırabiliyor. Çay şekersiz içildiğinde karbonhidrat yağ ve protein içermiyor. Günün her saati içebileceğiniz çay, odaklanmanızı destekleyebilir ve rahatlık hissi verebilir. Yeşil çay, siyah çay, beyaz çay çeşitlerinin yanında aromalı bitki çayları da ülkemizde sevilerek içiliyor. Çaylar, yaprakları işleme sırasındaki oksidasyon seviyelerine göre çeşitlenebiliyor. Ayrıca yetiştiği bölge, yaprak boyutu, fermantasyon yöntemine göre de çaylar ayrılabiliyor. Çay çeşitleri; renklerine, aromalarına hatta yetiştiği bölgenin denizden yüksekliğine göre değişebiliyor. Bu da çay markalarının sayısız çeşitte çay üretmesine neden oluyor. Çay çeşitleri demlik ya da bardak için özel paketlenerek veya dökme halde satışa sunuluyor.
Çay Çeşitleri
Çay çeşitleri başlangıçta ikiye ayrılıyor. Birincisi Camellia Sinensis denilen bitkinin yaprakları ile yapılan ve ilk akla gelen çay. İkincisi çeşitli baharat, çiçek ve bitkilerden yapılan bitkisel çaylar, içeriklerinde gerçek çay bulunmuyor. Çay yaprakları toplandıktan sonra pek çok işlemden geçirilerek satışa sunuluyor. Öncelikle yaprakların içindeki fazla su miktarı alınarak solduruluyor. Sonrasında yumuşayan yaprakların içindeki öz suyu çıkarmaya yönelik kıvırma işlemi yapılıyor. Fermantasyon aşamasında da çay aromasını kazanıyor. Son olarak çay fazla neminden arındırılarak kurutuluyor. Siyah, yeşil ve beyaz çay en fazla tüketilen çay çeşitlerinin başında geliyor.
● Siyah Çay: Uzun süre fermantasyon işlemi uygulandığı için yapraklar siyahlaşıyor. Kafein ve tein miktarı yüksek olan siyah çay konsantrasyonu arttırıyor. Güçlü aroması olan siyah çayın demi ve tadı yoğun oluyor. Yetiştirildiği bölgelere göre siyah çayın pek çok çeşidi bulunuyor. Kuzeydoğu Hindistan’da yetişen koyu renkli assam çayı, genellikle süt ve şeker ile tüketiliyor. Sri Lanka’da yetişen meyve kokulu Seylan çayı, ülkemizde de sevilerek tüketiliyor. Himalayalar’da kısıtlı arazilerde yetişen darjeeling çayı, mükemmel tadı ile süt, şeker, limon ilavesi olmadan içilebiliyor. Keemun, Nilgiri, gibi pek çok siyah çay çeşidi bulunuyor. Siyah çayı uzun raf ömrü ile yıllarca saklayabilirsiniz.
● Yeşil Çay: Yeşil çay üretim sırasında yaprakları yarı fermente kalıyor. Kafein miktarı siyah çaydan az olan yeşil çay, güçlü antioksidan etkisi ile tercih edilebiliyor. Yeşil çayın sağlık üzerinde birçok olumlu etkisi bulunuyor. Diyet listelerinin başında olan yeşil çay; kolesterol, yüksek tansiyon ve dolaşım sistemini olumlu etkiliyor.
● Beyaz Çay: Beyaz çay sadece yılın birkaç günü içinde hasat edilebiliyor. Taze tomurcuklardan elde edilen çay çeşidi fazla bir işlemden geçmiyor. Yumuşak içime sahip beyaz çay demlendiğinde açık sarı renkte görünüyor. En kıymetli ve nadide çay olan beyaz çayın yüksek antioksidan özelliği bulunuyor. Sağlık üzerinde pek çok olumlu etkisi olan beyaz çay bağışıklık sistemini güçlendiriyor.
● Oolong çayı: Oolong çayı, camellia sinensis bitkisinin olgun yaprakları kısmi oksidasyon uygulayarak üretiliyor. Geleneksel Çin çayı olan oolong çayı, son yıllarda Türkiye’de de üretilerek, satılıyor. Oolong çayları yaprakların işlenmesindeki farklılık nedeniyle çeşitleniyor. İnsan vücuduna faydaları nedeniyle popülerleşen oolong çayı metabolizmayı hızlandırırken bağışıklık sistemini de güçlendiriyor. Vücuttan zararlı toksinlerin atılmasına yardımcı olan oolong çayını günde iki fincandan fazla içmemelisiniz.
● Pu-erh Çayı: Pu-erh doğal fermantasyon işleminden geçirilerek üretiliyor. Yıllandıkça lezzeti ve sağlığa faydaları artan pu-erh çayı aromasıyla “eşsiz bir çay” olarak biliniyor. Pu-erh çayı yuvarlak veya dikdörtgen olarak preslenerek satışa sunuluyor. Yıllanmış pu-erh çayının tadı bal ve cevize benziyor.
Farklı Tatları İle Siyah Çay
Türkiye’de çay Doğu Karadeniz bölgesinde yoğun olarak da Rize’de yetiştiriliyor. Bitkilere zararlı bakteri ve haşereler için kullanılan pestisit, Türkiye’de yetiştirilen çaylarda kullanılmıyor. İklim şartlarının olumlu etkisi nedeniyle çay için bitki koruma ilaçlarına gerek duyulmuyor. Yumuşak içimli olan Karadeniz çayı, yıkanmadan sıcak su ile kolaylıkla demleniyor. Dökme ya da ambalajlı ürün seçenekleri ile Türkiye’de genellikle Karadeniz çayı tüketiliyor. Geleneksel çay tadı isteyenler farklı aroma ve sertlik dereceleri ile dökme çay tercih edebilirler.
Aromalı çaylar arasında bergamotlu çay en fazla tüketilen çay çeşitleri arasında yer alıyor. Turunçgiller familyasından olan bergamot ağacının yaprakları kurutulduktan sonra çay ile harmanlanarak bergamotlu çay oluşturuluyor. Pek çok çay markasının ürün listesinde bergamotlu çay bulunuyor. Oswego ya da Arı balsamı da denilen bergamotlu çay, sıcak ya da soğuk tüketilebiliyor. Stresi kaygıyı azaltan, metabolizmayı hızlandıran, kalp dostu bergamotlu çay soğuk algınlığına da iyi geliyor.
Henüz olgunlaşmamış çay yaprakları ve filizleriyle hazırlanan tomurcuk çay, çok az işlemden geçerek üretiliyor. Hasat sırasında elle toplanan en üstteki iki yapraklı filiz, tomurcuk çay üretiminde kullanılıyor. Doğal bergamot esansı ile tatlandırılan tomurcuk çay, genellikle küçük boy ambalajlarda satışa sunuluyor. Tomurcuk çayı istediğiniz çay ile harmanlayarak veya sade olarak kullanabilirsiniz.
Seylan çayı, üretim aşamasındaki farklılık nedeniyle hafif, orta, sert seçenekleri ile satışa sunuluyor. Türkiye’de yaygın kullanılan çay çeşitleri arasında bulunan Seylan çayı, Sri Lanka’da yetişiyor. Karadeniz çayına göre daha iri ve koyu renk yapraklı çayın beyaz ve yeşil seçenekleri de bulunuyor.
Farklı Aromaları İle Bitki Çayları
Bitkilerin çiçek, gövde, meyve gibi bölümlerinden yapılan bitki çayları çok fazla çeşitlilik gösteriyor. Zeytin yaprağı, kiraz sapı, ıhlamur, hibiskus, kerkede, papatya, zencefil gibi sayılamayacak çeşitlilikte bitki çayı bulunuyor. Her bitkinin insan sağlığı üzerinde farklı faydaları bulunuyor. Bu doğrultuda çay markaları, bitki çaylarını bardak ve demlik poşeti seçenekleri ile satışa sunuyor. Çay markaları, bitkilerin toplamasından satışa kadar olan süreçte her bitkiye özel titizlikle üretim yapılıyor. Demlik ve bardak poşetleri halinde hazırlanan ürünlerin yanında tek ambalajlı bitki çayları da bulunuyor. Birbirine uyumlu ve bedensel destek sağlayacak bitkilerle harmanlanarak oluşturulan bitki çayı çeşitleri de bulunuyor. Kış çayı, zayıflama çayı, gece çayı, atom çayı gibi birden fazla ot ile hazırlanan bitki çayları sizi gün içinde rahat ettirebilir.
Çay Fiyatları
Çay fiyatları, ürünün kalitesine, üretildiği yere ve markasına göre değişebiliyor. Ülkemizde günün her anında yemekte ya da yemekten sonra çay tüketilebiliyor. Çay markaları ürünlerini demlik poşet, bardak poşet ve dökme olarak satışa sunuyor. Çay yapraklarının boyutları, toplama şekilleri, işlem sürelerine göre değişen tatlarda çaylar farklı fiyatlarda sunulabiliyor. Çay markaları ürünlerini farklı gramajlar ile ambalajlıyorlar. Bu da kullanım yoğunluğuna göre ürün seçiminizi kolaylaştırıyor. Demlik ve bardak poşet çaylar 50- 100- 250 adet poşet seçenekleri ile satılıyor. Bitkisel çay çeşitleri, miktarına ve içeriğine göre farklı fiyat aralıklarında satışa sunuluyor. Bitkisel çay fiyatları, bitkinin ulaşılabilirliğine göre de değişebiliyor. Çay firmalarının kaliteli çay seçeneklerine makul fiyatlara ulaşabilirsiniz. Her bütçeye uygun çay çeşitlerini zaman gözetmeksizin günün her anı içebilirsiniz.