Bijon Somunu
Bijon somunu ana bağlantı elemanları içinde bulunmaktadır. Kamyon, pick-up, kamyonet, otobüs, iş ve tarım makineleri ve otomobil gibi birçok araçta yaygın olarak kullanılmaktadır. Bir tekerleği dişli tekerlek sapmalarından korumak için aracın akslarını sabitlerken bir dizi bijon somunu kullanılmaktadır. Bir takım araba modellerinde somunlar yerine fren kampanasındaki, fren diskindeki ya da tekerleğin göbeğindeki dişli bir yuvaya vidalanan bijon civataları bulunmaktadır.
Bijon Somunu Fiyatları
Her açıdan farklı tasarımlarla üretilen araçların jant ve tekerlek sistemleri araç tipine ve sınıfına göre farklılık gösterebilir. Bijon aralıkları da jant sistemine göre farklılık gösterebilmektedir. Araçların modeli, türü, markası, üretim teknolojileri, sınıfı ve üretim yılı bu noktada önemlidir. Bu farklılıkların hepsi araba bijon somunu fiyatlarının belirlenmesinde bir kriter olarak baz alınır.
Aracın türü, şaft genişliği, tekerlek ölçüleri ve şasi tasarımı gibi özellikler bijonun yapısını direkt olarak etkilemektedir. Her bijonun yapısına göre bağlanma şekli, birleşme açısı ve direnci vardır. Baskıya karşı somunların dayanıklılığını artıran konik açısı 60 derece ya da 45 derece olabilir. Bu noktada bijon somunu parçaları arasında fiyat farklılıkları meydana gelebilir.
Bijon Somunu Çeşitleri
Bijon çeşitleri normal ya da şifreli olarak iki türde üretilmektedir. Birden fazla bijon somunu çeşidi kullanılabilir. Normal bijon direkt olarak araçların fabrika üretiminde araçlarda kullanılan civatalardır. Şifreli bijonlar ise, tekerleklerin çalınma riskini ortadan kaldırmak için kullanılmakta olan bijonlardır. Bazı firmalar tarafından özel olarak bijon ve somunlar üretilmektedir.
Bijon somunu olarak da havşalı, kendinden pullu, radüslü ve havşasız olarak farklı türlerde bijon somunu üretimi yapılmaktadır. Bu bijon somunları araç tipine göre farklı tekniklerle üretilmektedir.
Bijon Somunu Nedir?
Araçların içinde yer alan parçaların birbirine sabitlenmesi için bijon somunu kullanılır. Araç tekerlekleri özel somunlar ile diske ya da kampanya sabitlenir ve bu sayede tekerlek sisteminin sabit bir şekilde kalması sağlanır. Araç markalarına göre bijon somunlarının değişik çeşitleri bulunmaktadır. Bijon somunu alırken aracın sınıfı, tipi, ön ve arka tekerlek bilgileri oldukça önemlidir. Alüminyum ya da çelik jantlarda bulunan konik veya yuvarlak uçlu somun parçalarına bijon somunu adı verilir.
Bijon Somunu Ne İşe Yarar?
Bağlama somunu olarak da anılan bijon somunları, bijonlar için özel olarak üretilmektedir. Aracın hareket ederken tekerleklerin aracın gövdesine sabit bir şekilde kalması için bijon somunu kullanılır. Tamamen bu kullanım için özel olarak cıvata yapısı oluşturulmuştur. Bijon somunu oldukça dayanıklı bir malzemedir. Bijon somunu dayanıklı yapısı sayesinde araç hareket ederken taş sıçraması ya da çarpışma gibi olası kaza durumlarında kırılma ve benzeri olayların meydana gelmesini engeller.
Aks üzerinde tekerleğin uygun bir şekilde ortalanması için büyük önem taşır. Presesyon (sürtünmeden kaynaklanan) nedeni ile bijon somunun gevşeme olasılığı da ortadan kaldırılır. Somunlar bağlantı noktasının merkezine yerleştirilir. Aks mili aracılığı ile harici bir parça olan tekerleklerin aracın gövdesine sabitlenmesini sağlar. Bijon somunu arızası meydana geldiğinde bijon anahtarları ile bijon somunları kolay bir şekilde değiştirilebilir. Yeni bijon somunu alırken aracınız için uygun olan bijon somunu satın almanız gerekmektedir. Bu noktada aracınızın sınıfı, tipi, ağırlığı gibi bir çok bilgiyi doğru olarak satıcıya iletmeniz gerekmektedir.
Bijon Somunu Nerede Bulunur?
Araç parçalarının tamamı büyük sistemlerden meydana gelmektedir. Aracın tüm sistemini kontrol eden ve doğru bir şekilde çalışmasını sağlayan bazı ufak parçalar vardır. Araç parçaları arasında en çok bilinen bijon somunu da küçük ebatlarda olmasına rağmen arabanın doğru bir şekilde çalışmasında önemli bir rol oynamaktadır. Hafif ticari araçların tekerleklerinde yer alan bijon somunu bazı traktörlerin ön dingillerinde yer almaktadır.
Aracın tasarımına göre bijon somununun bulunduğu konum değişiklik gösterebilir. Bijon somunu değişimi için darbeli anahtar ya da bijon anahtarı kullanılır. Olası bir arıza durumunda tekerleğin sökülmesi gerekiyorsa, tekerlek takozları ya da araba krikoları kullanılabilir. Tekerlekler sökülmeden önce somunların gevşetilmesi gerekmektedir.
Bijon somunları son dönemlerde üretilen araçlarda ise doğrudan gevşetilerek sökülebilir. Bijon somunu parçaları düzenli olarak kontrol edilmelidir. Zamanla aşınan, ezilen, paslanan ya da deforme olan somunlar şoför ve yolcuların güvenliği açısında büyük risk taşır. Bu gibi durumlarda sorunlu bijon somunu tespit edilerek tamir edilmelidir. Tamir edilmediği durumlarda büyük kazalara veya daha büyük çapta arızalara neden olabilir.
Bijon Anahtarı Nedir?
Bijonların diske ve kampanaya doğru bir şekilde yerleştirilmesi gerekmektedir. Sabitleme işlemlerinde jant üzerinde bulunan bijon delikleri kampana ve disk üzerine bijonların içinden geçmiş bir şekilde yerleştirilmelidir. Somun ve bijon sıkılarak tekerleklerin sabitlenme işlemleri tamamlanmaktadır. Bijon sıkma işlemi esnasında kullanılan alet bijon anahtarı olarak adlandırılmaktadır. Normal bijonlar için çoğunlukla herhangi bir bijon anahtarı kullanılabilir. Ancak şifreli bijonlar için özel olarak üretilmiş olan özel bijon anahtarları bulunmaktadır. Şifreli bijonlar tekerleklerin çalınma riskini ortadan kaldırmak için üretilmiştir. Şifreli bijon anahtarı özel olarak üretildiği için kaybolması durumunda bijonların sökülme işlemini yapmak için aracınızın şase numarası ile yetkili servise başvurmanız gerekebilir.
Bijon Somunu Arızaları
Genel olarak bijonlarda bir arızalanma meydana gelmesi pek olası değildir. Ancak doğru sıkıştırılmayan ya da çok fazla güce maruz kalan bijonlarda sıyırma ya da kırılma ortaya çıkabilir. Bunların yanı sıra doğru bir şekilde takılmayan bijonlar kullanım sırasında yerinden çıkarak bijon kesme durumuna yol açabilir. Bu durum ölçüleri uygun olmayan jantlar sebebiyle de olabilmektedir. Yeni bir bijon somunu almadan önce aracınız için uygun olan bijon ölçülerini ve özelliklerini öğrenmeniz gerekmektedir.
Bijon Anahtarı ile Tekerlek Nasıl Değiştirilir?
Tekerlekler kullanım sırasında taş ya da delici malzemelerle karşılaşılması durumunda hasar alabilir. Ek olarak lastiklerin havası indiyse artık değiştirme vakti gelmiş olabilir. Bu noktada tekerlek değişimini nasıl yapacağınızı bilmeniz gerekmektedir. Bijon anahtarı bu durumda kullanmanız gereken en önemli alettir. İlk olarak bijon somunu gevşetme işlemini uygulamanız gerekmektedir. Aracı kriko ile kaldırmadan önce bijon anahtarı ile bijon civatası çevirerek gevşetmeniz gerekmektedir. Ancak bu durumda bijonlar tamamen sökülmemelidir. Bijonları tamamen sökmeniz durumunda aracınızın kriko ile kaldırılmadığı için lastik yerinden çıkabilir.
Krikoyu aracınızın şase altına doğru bir şekilde koyduktan sonra kriko kolunu yavaş yavaş çevirerek aracı havaya kaldırabilirsiniz. Belirli bir yüksekliğe ulaştıktan sonra bijon anahtarı ile gevşetilen bijonları yerinden sökmeniz gerekmektedir. Bijon çıkarılmasının ardından lastiğinizi kolaylıkla yerinden çıkarabilirsiniz. Yedek lastiğinizi yerine taktıktan sonra bijonları yerleştirebilirsiniz. Daha sonra bijon anahtarı ile bijonları sıkmanız gerekmektedir.
Bijon Somunu Araçlarda Ne Zaman Kullanılmaya Başlamıştır?
Pratik ve kolay kullanım yapısına sahip olan bijon somunları, bijon anahtarı adı verilen alet ile rahatlıkla sökülüp takılabilir. 1975 yılında Chrysler Corporation tarafından üretilen araçlarda kullanılan somunlar, hızlı bir şekilde yaygınlaşmaya başlamıştır. Kuluçka tipi vidalama sistemlerinden çok daha güvenli ve pratik bir yapısı olan bijon somunları, 80’li yıllardan günümüze dek modern araçların tekerleklerinde kullanılmaktadır. Araçların sınıfına, ağırlığına ve yapısına uygun formlarda tasarlanan çeşitli bijon somunu türü bulunmaktadır.