Fıstık
Sevilen kuruyemişler arasında ilk sıralarda bulunan fıstık; hem lezzetli hemde sağlık açısından birçok faydası var. Fıstık çeşitleri farklı damak zevklerine hitap edebiliyor. Vitamin ve mineral açısından zengin olan fıstık çeşitleri arasında; Antep fıstığı, çam fıstığı, Siirt fıstığı, Hint fıstığı ve yer fıstığı gibi seçenekler yer alıyor. Ara öğünlerde sıkça tercih edilen fıstık çay, kahve ya da soğuk içeceklerle beraber tüketilebiliyor. Aynı zamanda fıstık tatlı ya da dondurmalara da eklenebiliyor. Zengin besin değerine sahip olan fıstık, detoks, smoothie gibi içeceklere de eklenebiliyor. Özenle üretilerek paketlenen fıstıklar farklı markalar tarafından satışa sunuluyor. Fıstık ezmesi seçeneği de günümüzde sıkça tüketiliyor. Enerji veren fıstık ezmesi sporcuların, çocukların, gençlerin kısacası herkesin favorisi haline geliyor. Fıstık çeşitlerini Pazarama.com üzerinden görüntüleyerek dilediğiniz miktarda satın alabilirsiniz.
Fıstık Çeşitleri
Fıstık çeşitleri arasında; Antep fıstığı, Siirt fıstığı, çam fıstığı, Hint fıstığı (kaju fıstığı) ve yer fıstığı sayılabilir. Fıstıkların kavrulmuş ya da kavrulmamış halleri satışa sunuluyor. Antep ve Siirt fıstığı tat ve besin değeri açısından birbirine oldukça benziyor. Fıstıkların hasadı genellikle Ağustos ve Eylül ayı olmak üzere yılda iki kere yapılıyor. İlk yapılan hasatta baklavalarda kullanılabilecek boz fıstık elde ediliyor. Boz fıstık diğer fıstıklara nazaran daha yeşil bir renge sahip oluyor. Baskın bir tada ve aromaya sahip olan boz fıstığın taneleri de oldukça iri. Hem tat hem de boyut nedeniyle boz fıstık çikolataların içerisinde de sıkça kullanılıyor.
● Antep Fıstığı
Bazı yörelerde Şam fıstığı olarak bilinen Antep fıstığı, sakız ağacıgiller familyasından yenebilen kabuklu bir meyve. Antep fıstığı ağacında yetişen fıstık, yağlı ve ince kabuklu. Tatlıcılık ve yiyecek sektöründe sıkça kullanılan Antep fıstığı, Orta Doğu ve Orta Asya kökenli. Antep fıstığının dünyadaki modern üretimine bakıldığında ise Amerika Birleşik Devletleri, İran ve Çin’de yoğunlaştığı gözleniyor. Antep fıstığı ismini, Türkiye’deki ilk fıstık işletmelerinin Gaziantep’te kurulmasından, önceki yıllarda çoğunlukla Gaziantep'te üretim yapılmasından ve Türkiye’ye bu şehirden dağıtılmasından alıyor. Çöl bitkisi olan Antep fıstığı, tuzlu toprağa oldukça tolerans gösteriyor. 10 m kadar büyüyen fıstık ağacının yaprak döken ince uzun karşılıklı yaprakları, 10-20 cm uzunluğunda oluyor. Ağacın çiçekleri taç yapraklı, ayrı eşeyli ve salkımlarda bulunuyor. Antep fıstığı meyvesinin sert, krem renkli bir dış kabuğu var. Fıstığın kabuğu leylak renkli, içi ise açık yeşil. Ağacın meyvesi olgunlaştığında kabuk yeşilden sonbahar sarısı ya da kırmızısına dönüşüyor ve kısmen çatlayarak açılıyor. Türkiye’de 40’tan fazla ilde Antep fıstığı üretiliyor. Ancak iklim isteklerini büyük bir oranda karşılayan Güneydoğu Anadolu Bölgesi, Türkiye üretiminin yaklaşık %95’ini sağlayabiliyor. Türkiye’de Antep fıstığının %80’i Şanlıurfa ve Gaziantep’te üretiliyor. Genellikle taze, kavrulmuş ve tuzlu olarak bütün halinde tüketilen Antep fıstığı farklı yiyecekler elde etmek için de kullanılıyor. Örneğin Antep fıstığı ile fıstıklı dondurma, fıstık yağı, fıstık ezmesi, baklava, fıstıklı çikolata, fıstıklı helva ya da fıstıklı lokum yapılabiliyor.
● Çam Fıstığı
Fıstık çamının kozalaklarından çıkarılan sert kabukların kırılması sonucu elde edilen çam fıstığının besin değeri oldukça yüksek. Tüm Akdeniz ülkelerinde yetişebilen çam ağacı, şemsiye görünümüne sahip. Ağaç kozalak üretimine 20 yaşından sonra başlıyor. Türkiye’de Aydın, İzmir ve Muğla illerinde sıklıkla üretilen çam fıstığının %50’si Aydın iline bağlı olan Koçarlı ilçesinden sağlanıyor. Koçarlı ilçesinde her yıl düzenli olarak çam fıstığı festivalleri düzenleniyor. Çam fıstık Türk mutfağında dolma, pilav ve helva malzemesi olarak kullanılıyor. Fıstık çamının kozalakları olgunlaştığı zaman bir sopa yardımıyla ağaçtan düşürülüyor. Güneş olan bir yere serilen kozalaklar, sıcağın yardımıyla açılıyor ve içerisindeki tohumla dışarıya çıkarılıyor. Tohumlar suda yumuşatılarak içerisindeki fıstığın dışarı çıkması sağlanıyor. Tohumu kaplayan ince zar temizlendikten sonra çam fıstığı kurutuluyor ve satışa sunuluyor. Türk Standartları Enstitüsü tarafından çam fıstığı üçe ayrılıyor. Bunlar arasında; kozak tipi, yumuşak, iri ve dolgun gövdeli çam fıstığı, Aydın tipi, iri-ufak ve az dolgun gövdeli çam fıstığı, Maraş tipi, uzun ince ve gevrek çam fıstığı sayılıyor.
● Kaju Fıstığı
Kaju fıstığı, sakız ağacıgiller familyasında yer alan tropikal bir iklim bitkisi. En yoğun şekilde Ekvator çevresinde bulunan kaju, Brezilya’da yetiştirilerek, Portekizliler tarafından satışa sunulmuştur. Kaju ağacı, Brezilya ve Afrika dışında Hindistan’da da yetişiyor. Günümüzde dünyanın en büyük kaju üreticisi ve ihracatçısı Hindistan’da Kerala Kaju Birliği iken Brezilya dünya ikincisi, Afrika dünya üçüncüsü olarak öne çıkıyor. Kaju fıstığı Hindistan’da Mayıs ayında hasat edilirken, Brezilya’da Ekim ayından hasat ediliyor. Her iklimde yetiştirilemeyen ve her kaju elmasından sadece bir adet kaju fıstığı elde edilen kaju fıstığı diğer fıstıklara nazaran daha pahalı fiyatlarda satışa sunuluyor. Dünyanın en büyük kaju ağacı ise Brezilya’da Parnamirim şehrinde yer alıyor. Kaju fıstığının meyvesi de oldukça değerli bulunuyor. Güney Amerika’da sıklıkla tüketilen kaju elmasından alkol de elde edilebiliyor. Kaju elması, Hindistan ve Brezilya’da birçok tatlı ve yemek yapımında kullanılıyor.
● Yer Fıstığı
Baklagiller familyasından Arachis cinsinin bir çeşidi olan yer fıstığının tohumlarında %45-60 oranında yağ, %18 oranında karbonhidrat, vitamin ve madensel maddeler, %20-30 oranında protein bulunuyor. Çeşitli şekillerde değerlendirilen yer fıstığı tohumu özellikle yağ sanayi ve çerez yapımında kullanılıyor. Tek yıllık ve çok yıllık seçenekleri bulunan yer fıstığının kendi içerisinde 32 farklı çeşidi mevcut. Genellikle çerez olarak tüketilen yer fıstığı, kavrularak ve dayanıklılığı arttırılarak satışa sunuluyor. Yer fıstığı tohumunun yağ oranı oldukça yüksek. Tadı güzel olan yer fıstığı yağının rengi açık, görünümü berrak ve yüksek sıcaklık derecelerine karşı dayanıklılık gösteriyor. Yüksek oranda oleik asit içeren yer fıstığı yağı, hem fiziksel özellikleri hemde besin değeri açısından bitkisel yağlar arasında zeytinyağına en yakın bitkisel yağ olarak tanımlanıyor. Yer fıstığı çeşitli tatlı ve şekerlemelerin içerisinde ya da üzerinde kullanılıyor. Özellikle Amerika Birleşik Devletleri’nde yer fıstığı ezmesi olarak tüketilen yer fıstığı, yüksek bir protein değerine sahip. Yer fıstığının tohumu, tohum kabuğu ile kaplanan iki adet kotiledon bir adet embriyodan oluşuyor. Tohumun ağırlığına göre kotiledonlar %93’ünü oluştururken, tohum kabuğu %4’ünü, embriyo ise %3’ünü oluşturuyor. Herhangi bir işleme sokulmayan çiğ yer fıstığı tohumunun nem oranı %5 ile %7 arasında değişiyor. Tohumların kavrulması ile ise bu oran %2’ye düşüyor. Bu sayede yer fıstığı tohumlarının küflenme yoluyla bozulması, bayatlaması ve tadında acılaşma olması engelleniyor. Yer fıstığı tohumunda yüksek miktarda riboflavin, nikotinik asit, tiamin ve E vitamini yer alıyor.
Fıstık Fiyatları
Fıstık fiyatları çeşidine ve miktarına bağlı olarak değişkenlik gösteriyor. Her fıstığın yetiştirilme koşulu farklılaştığı için maliyeti doğal olarak da fiyatı farklılaşıyor. Fıstığın miktarı arttıkça fiyatı da aynı doğrultuda artış gösteriyor. Fıstık çeşitlerine ve fiyatlarına Pazarama.com üzerinden ulaşarak karşılaştırma yapabilirsiniz. Fiyat filtrelemesi yaparak kendinize uygun fıstık seçeneğine ulaşabilir ve fıstık için ayırdığınız bütçenin dışına çıkmadan alışverişinizi tamamlayabilirsiniz. Online alışverişe özel sunulan fırsatları değerlendirerek hem zamandan hem de bütçenizden tasarruf edebilirsiniz.