Amortisör

Amortisör

Amortisör, aracın süspansiyon parçalarından biri olarak biliniyor. Amortisör araçta sarsılmaları engelleyen bir parça görevi görüyor. Süspansiyon sistemi yol üzerinde oluşan deformasyonlardan dolayı ortaya çıkabilecek sertlikleri ve sarsılmaları emen bir sistem. Yani aracın ana yükünü taşıyan temel taş denilebiliyor. Amortisör modelleri ebat olarak oldukça küçük parçalar. Küçük olmasına karşın amortisörler için aracın en önemli parçalarından biri demek yanlış olmuyor. Lastikleri yerde tutan amortisör aracın dengeli ve konforlu şekilde ilerlemesini sağlayan yegane parça. Amortisörler üzerinde yaylar yer alıyor. Bu yayların oldukça önemli bir görevi bulunuyor. Amortisörler üzerinde yer alan yaylar sayesinde, tekerlekler sürüş esnasında zemin ile temasını kesmeden, stabil bir şekilde bu teması muhafaza edebiliyor. Bir diğer görevi, aracın yol tutuşunu ideal düzeyde tutmak ve araç üzerindeki hakimiyetin kaybolmasını engellemek olan amortisörleri, Pazarama.com üzerinden inceleyebilirsiniz. Yazının devamını okuyarak, amortisör modellerini daha yakından tanıma fırsatı elde edebilirsiniz.

Amortisörün Görevi Nedir?

Amortisör görevi nedir  sorusunun cevabı geniş kitlelerce merak uyandırıyor. Amortisörün asıl görevi için, yayların salınımını azaltmak denilebilir. Bu sayede, araç ile çukura girildiği zamanlarda veya bir tümsekten geçildiğinde, aracın hakimiyeti rahatlıkla sağlanabiliyor. Amortisör için aracın konforlu ve güvenli şekilde sürülmesini sağlayan kilit parça denilebiliyor. Amortisör sistemi temel olarak incelendiğinde, yağ pompalayan bir pompa olduğu görülüyor. Amortisör farklı parçalardan oluşuyor. Bu da amortisör içerisindeki parçaların farklı görevlerini yerine getirmesine neden oluyor. Örneğin, amortisör milinin ucunda takılı şekilde pistonlar yer alıyor. Bu pistonlar yağ doldurulmuş basınç tüpünde çalışıyor. Aracın tekerlek kısmı, aşağı ve yukarıya hareket ettikçe, sıvı, piston kısımların içerisinden geçiyor. Sıvının piston içerisinden geçmesine zorlanan bu hareket sayesinde, piston içerisinden geçen sıvı miktarı kontrol altında tutulabiliyor. Gerçekleştirilen bu işlem sayesinde, tekerlek ile yay arasındaki hareketler yavaşlatılabiliyor. Amortisör bir direnç oluşturuyor. Bu direnç, tekerleğin aşağı veya yukarı şekilde çok yönlü bir hareket gerçekleştirmesine olanak tanıyor. Amortisör milinin ucuna takılı halde bulunan piston içerisindeki deliklerin sayısı hızını da doğrudan etkiliyor. Bir diğer etkileyici unsur ise delik sayısının yanı sıra, deliklerin kalınlığı oluyor. Araç ne kadar hızlı hareket etmeye zorlanırsa yanı tekerlek hızı ne kadar artarsa, amortisörde her alan parçalar da o kadar direnç göstermeye başlıyor. Amortisörün başlıca görevleri için, aracı sürerken yaşanabilecek, kayma, sekme, savrulma, frenleme gibi durumlarda istenmeyen hareketlerin kontrol edilmesini sağlamak denilebiliyor. Aracın yer ile temasını kesmemesini sağlayan yegane parça olarak bilinen amortisör aynı zamanda, araç kasasını da dengeliyor. Aracın ön ve arka kısmını dengede tutarak, aracı kullanan kişiye konforlu bir sürüş deneyimi yaşatıyor. Pistonların hareketi yavaşladığında, tekerlek ve yayın hareketi de doğru oranda yavaşlıyor. Aksi bir sonucun ortaya çıkması amortisörün hasarlı olduğu anlamına gelebiliyor. Amortisör görevleri kısaca aşağıdaki şekilde listelenebilir;

1. Lastiklerin sürekli bir şekilde yol ile temasını korumak.
2. Yay ve süspansiyon sisteminin hareketlerini kontrol ediyor.
3. Amortisör, konforlu ve rahat bir yol tutuş sağlamak adına, frenleme mesafesi sağlıyor.
4. Lastiklerin normal şartlardan önce aşınmasını engelliyor.
5. Tekerlek açısını koruyarak, kişilerin yoldan sapmasına engel oluyor.
6. Aracın sıçramasını, havaya zıplamasını veya ani yavaşlama esnasında, aracın altının zemine sürtmesine engel oluyor.
7. Lastiklerin istenilen açıda kalmasına olanak tanıyor.
8. Araçta yer alan diğer sistemlerin zarar görmesinin önüne geçiyor.
9. Lastik ve frenlerin dengesiz bir biçimde aşınmasına mani oluyor.
10. Sürücüye daha rahat bir sürüş deneyimi yaşatarak, sürüş esnasında daha az yorulmasına olanak tanıyor.

Amortisör Nasıl Çalışır?

Amortisör nasıl çalışır sorusuna detaylı bir yanıt vermek avantaj sağlıyor. Çünkü amortisörün yerine getirdiği birden fazla görev ve bu görevlerin yerine getirilmesini sağlayan parçalar bulunuyor. Örneğin amortisörler içerisinde sürüş sırasında yukarı ve aşağı yönlü hareket eden piston yer alıyor. Bu piston hidrolik sıvı ile dolu bir tüpün içerisinde bulunuyor. İç içe geçen bu parçalar araç için oldukça önemli bir mekanizmayı oluşturuyor. Piston aşağı ve yukarı olmak üzere iki yönlü harekette bulunuyor. Bu pistonun içine az miktarda sıvı girmesine neden oluyor. Bu sayede, piston her hareket ettiğinde, içerisinde yer alan sıvı sıkışmaya başlıyor. Sıvı daha fazla sıkıştırılamadığı zaman, pistonun üzerinde yer alan deliklerden aşağıya doğru sızıyor. Bunun sonucunda da sert titreşim hareketleri meydana geliyor. Meydana gelen bu hareketler, amortisör sistemi içerisinde direnç oluşmasına neden oluyor. Bu sayede direnç meydana getirilerek, araç hassas bir biçimde kontrol edilmiş oluyor.

Amortisör Çeşitleri

Amortisör çeşitleri, küçük boyutları ile dikkat çekiyor. Amortisörler ön arka gibi birbirinden ayrılabildiği gibi, özellik açısından da birbirinden farklılık gösterebiliyor. Temelde aracın güvenle ve konforlu bir şekilde sürülmesine olanak sağlayan amortisör, farklı özellikler ile birleştirilerek, geliştiriliyor.

●       Kombine Amortisör

Kombine amortisör, damper destekli ve hidrolik olarak kendi içerisinde ikiye ayrılıyor. Kombine amortisör damper destekli ise, atmosferik basınç gaz ile çalışabiliyor. Kombine amortisörün hidrolik  olduğu durumlarda ise, amortisör normal atmosfer basıncı ile çalışıyor. Gaz yedeklemesi denilen bu kullanım sayesinde araçlar daha rahat şekilde kullanılabiliyor. Araç kullanımını daha konforlu hale getiren kanbine amortisör, aynı zamanda rafın verimliliğini de arttırıcı rol oynuyor. Bu sayede kanbine amortisör, genleşme derzi görevini de üstleniyor. Kombine amortisörler için çift tüplü amortisörlerin geliştirilmiş hali denilebiliyor.

●       Tek Borulu Amortisör

Tek borulu amortisörlere, monotüp amortisör de deniliyor. Tek borulu amortisörlerde oldukça gelişmiş bir sönümleme mekanizması yer alıyor. Yeni nesil olarak da bilinen tek borulu amortisörlerde kısmen petrol veya gazla doldurulmuş bir şişe yer alıyor. Bu şişe, ana pistonu hareket ettiren çubuk, piston ve baypas valflerine sahip. Gazla dolu bir durumda olan tek borulu amortisörde diğer modellerin aksine yağ haznesini gaz haznesinden ayıran bir piston bulunuyor. Tek borulu amortisörde yer alan pistonun çalışma mantığı ise oldukça basit. İlk olarak hazne içerisine yer alan sıvı sıkıştırılıyor. Sıkışan yağ, piston valflerinin açılmasına neden oluyor. Silindir tabanında oluşan basınç ise pistondan sıvı taşması sonucu, taşan sıvı ile birlikte doğru orantılı olarak azalıyor. Piston silindir dibe ulaşamıyor ve bu sayede büyük tümseklerde dahi amortisörün zarar görmesi engellenmiş oluyor.

●       Çift Borulu Amortisör

Çift borulu amortisör içerisinde bir şişe bulunuyor. Şişenin yer aldığı bir gövde veya çalışma silindiri, pistonu iten bir çubuk bir araya getirilerek çift borulu amortisörü oluşturuyor. Çubuk, pistona bastırılıyor. Bu bastırılma işlemi sonucunda yağın silindirin tepe kısmından akması sağlanıyor. Çubuğun pistona bastırılması, alt valflerin çalışmasını bu da bir geri tepme kuvvetinin meydana gelmesini sağlıyor.

●       Ayarlanabilir Amortisör

Ayarlanabilir amortisör, farklı zeminlerde gidebilen araçlarda kullanılıyor. Bazı araçlar düz yolda rahatlıkla gidebildiği gibi, oldukça engebeli ve çamurlu alanlarda da sürülebilmek üzere özel olarak tasarlanıyor. Ayarlanabilir amortisörler için de engebeli zemine sahip farklı yollarda veya asfalt yollarda kullanılabilen araçlarda tercih edilen amortisör modeli denilebiliyor. Çift borulu amortisör modelleri ile oldukça benzerlik gösteren ayarlanabilir amortisörler, aracı farklı performans modlarında sürmeye olanak tanıyor.

●       Bagaj  Amortisörü

Bagaj amortisörü, otomobil bagajlarında yer alan sistem içerisinde kullanılıyor. Bagaj amortisörü sayesinde, otomobil bagajı sert bir şekilde açılıp kapanamıyor.  Uygulanan kuvveti yumuşatan bagaj amortisörü aracı korumaya yarıyor. Ayrıca bagaj amortisörü aynı zamanda sürüş esnasında, bagajın sallanmasını da engelliyor.

Amortisör Fiyatları

Amortisör fiyatları, ürünlerin sahip oldukları özelliklere göre değişkenlik gösteriyor. Ürünler arasında oluşan bu fiyat farklılığını daha net anlayabilmek için amortisör özellik ve fiyat seçeneklerini daha yakından inceleyebilirsiniz. Alışverişinizi daha tasarruflu hale getirmek adına indirimli amortisör modelleri arasından seçiminizi gerçekleştirebilirsiniz.