Zeytin
Zeytin, 2000 yıl yaşayabilen zeytin ağacının meyvesi olarak biliniyor. Bereket ve barışın simgesi olarak zeytin dalı kullanılıyor. Ağacın meyvesi sabah kahvaltılarını süslerken, meyvesinden elde edilen yağı ile yemekler yapılıyor. Zeytin hem çok lezzetli hem de çok sağlıklı bir besin kaynağı olarak sofralardan eksik olmuyor. Zeytin ağacının meyvesini tüketebilmek için salamura yapılması gerekiyor. Zeytinyağı için ise zeytin meyvesinin toplanıp sıkılması gerekiyor. Zeytin her iki şekilde de tüketiliyor. Hatta zeytin ağacının yapraklarından çay dahi yapılıyor. Zeytinin sağlık açısından birçok faydası bulunuyor. Hem gıda olarak tüketmek hem de farklı şekilde sabun olarak kullanmak mümkün oluyor. Kişisel bakım için kullanılan ürünlerde, kozmetikte, ev temizliği için olan ürünlerin içeriğinde zeytin kullanılıyor. Saf ve doğal olan zeytin özellikle bebek ürünlerinde daha çok tercih ediliyor. Salça gibi konservelerde, gıdanın hava almaması ve uzun ömürlü olması için bulunuyor. Zeytinin kullanım alanı çok geniş bir yelpazeye yayılıyor. Türkiye zeytin üretiminde dünyada 4. sırada bulunuyor. Marmara, Ege, Akdeniz ve Güney Anadolu da zeytin üretimi gerçekleşiyor. Bölgelere göre zeytin çeşitleri değişiyor. Zeytinden elde edilen yağı ile çok lezzetli yemekler yapılıyor. Hatta zeytinyağlı yemekler olarak geniş bir platforma sahip bulunuyor. Zeytinyağlı dolma, zeytinyağlı enginar, zeytinyağlı mezeler gibi birçok yemek adı duymak mümkün oluyor. Zeytinyağlı yemekler yöreden yöreye de değişiyor. Zeytin meyvesi toplanıp, salamura yapılarak kullanımda sabah kahvaltılarında tek başına yeniliyor. Ayrıca, zeytinden poğaça, açma ve ekmek gibi hamur işlerinin içinde kullanımı sıkça görülüyor. Zeytin meyvesi, yeşil, mora yakın ya da siyaha benzer renklerde oluyor. Küçük, orta ve büyük boy zeytinlerde yöreye göre yetişiyor. Örneğin Hataya ait minicik yeşil zeytinler, leblebi gibi tüketiliyor. Zeytin ezmesi olarak kahvaltılarda sıcak ekmeklerin üzerine sürülüyor. Çizik atılarak salamura yapılan zeytinlerin üzerine zeytinyağı, kekik ve başka baharatlarla meze gibi masalar süsleniyor. Pazarama.com ile istediğiniz zeytin çeşitine saniyeler içinde ulaşabilir, avantajlı zeytin fiyatlarından yararlanabilirsiniz.
Zeytinin Faydaları
Zeytinin faydaları, birçok insanın merak ettiği konu oluyor. Çünkü zeytin, herkesin sofrasında en az bir öğününde bulunuyor. Gıdaların faydaları son zamanlarda daha çok önem kazanıyor. Hangi besin kaynağı neye iyi geliyor gibi araştırmalar sıkça yapılıyor. Zeytinin faydaları da saymakla bitmiyor. Öncelikle omega 3 ve omega 6 bakımından çok zengin olan zeytin kullanımı önemli oluyor. Bağışıklık güçlendirici özelliği ile dikkat çekiyor.
Kalp sağlığına yararlı olması, kötü kolesterolü düşürmesi, mide asitliğini düzenlemesi, çocuklarda kemik gelişimi için güçlendirici olmasından dolayı düzenli kullanımı gerekiyor. İçindeki A vitamini ile göz sağlığı için tercih edildiği gibi E vitaminin varlığı ile kanser hücrelerinin oluşumunu engelliyor. Demir açısından zengin bir gıda oluyor. İçerdiği antioksidanlar ile bağışıklık sistemini destekliyor. Saç ve tırnak sağlığını destekliyor ve ayrıca cilt kırışıklıklarına iyi geliyor. Zeytin tek başına sağlık deposu olarak çalışıyor. Zeytini tüketmek bu kadar sağlıklı iken, içerdiği tuz oranından dolayı dikkat etmek gerekiyor.
Zeytin Çeşitleri
Zeytin çeşitleri, sofralarda en sık tüketilen gıdalar arasında oluyor. Bolluk ve bereket getiren zeytin çeşitliliği bakımından da oldukça zengin bir meyve olarak biliniyor. Zeytin ayrımı sofralık ve yağdanlık olarak yapılıyor. Hemen hemen her zeytin çeşidinden sofralık ve yağlık zeytin elde ediliyor. Zeytin çeşitleri bölgelere göre ayrılıyor.
● Ege Bölgesi Zeytinleri
Ege bölgesi zeytinleri, en çok zeytin üretimi bu bölgede yapılıyor. Hava şartları ve toprağın yapısı zeytine imkan sağlıyor. Halkın geçim kaynakları arasında zeytin üreticiliği yer alıyor. Bölgenin zeytin çeşitleri ise Ayvalık, Memecik, Domat, Eşek, Çekişte, Erkence ve Uslu olarak biliniyor. Bu zeytinlerden Ayvalık ve Domat daha çok duyuluyor. Bu zeytinler yağ oranlarından dolayı daha çok yağdanlık olarak kullanılıyorlar. Bu zeytinlerden olgunlaşmış olanları sofralık olarak tüketiliyor. Ayvalık zeytini, daha çok yağdanlık için üretiliyor ve yağ rengi altın sarı renkte oluyor. Ayvalık zeytinin olgunlaşma zamanına doğru, rengi pembeye dönüyor ve sofralık olarak hazırlanıyor. Domat zeytini, Manisa ve İzmir de daha çok yetiştiriliyor. İri ve etli bir zeytin çeşiti olan domat zeytinin içi doldurulabiliyor. İçi dolgulu zeytinler daha çok bu türden oluyor. Bu bölgenin hem kendi iri hemde çekirdeği iri olan zeytin türü de bulunuyor. İzmir, Ödemişte yetiştirilen bu zeytin türünün adı eşek zeytini ve bekletilmeye dayanıklı bir tür oluyor.
● Marmara Bölgesi Zeytinleri
Marmara bölgesi zeytinleri, çok geçmiş zamanlara dayanıyor. Özellikle, bölgeye ait Gemlik Zeytini biliniyor. Hatta, raflarda da en çok gemlik zeytini bulunuyor. Marmara bölgesi dışında diğer bölgelerde de gemlik zeytin ağacı bulmak mümkün oluyor. Orta boy zeytin olan gemlik zeytini daha çok siyah sofralık olarak kullanılıyor. Sofralık olamayacak olan gemlik zeytinleri yağdanlık olarak sıkılıyor. Marmara bölgesinde yetişen diğer zeytin türleri ise samanlı, çelebi ve çizmelik zeytin gibi örnekleri bulunuyor.
● Akdeniz Bölgesi Zeytinleri
Akdeniz bölgesi zeytinleri, bu bölgeye has zeytinleri dışında diğer bölgelerdeki zeytin türleri de bulunuyor. Toprak yapısı ve iklim şartlarına buna elverişli oluyor. Bu bölgeye ait zeytin türleri, büyük topak ulak, çelebi, elmacık, halhalı gibi zeytin çeşitleri yetişiyor.
● Güneydoğu Anadolu Bölgesi Zeytinleri
Güneydoğu Anadolu bölgesi zeytinleri, Kahramanmaraş, Şanlıurfa, Gaziantep ve Mardin de daha çok zeytin yetiştiriliyor. Bu bölgenin zeytin çekirdekleri daha iri olduğundan yağdanlık olarak kullanılıyor. Kilis yağlık, nizip yağlık ve halhalı gibi çeşitleri bulunuyor.
Bölgelere göre bahsedilen zeytinler, gramaj olarak farklı ağırlıklarda paketleniyor. Tek bir öğünde tüketmek için baharat ve yağla çeşnilendirilmiş siyah ya da yeşil zeytinle pikniklerde tüketiliyor. Özellikle Hatay yöresinden bilinen kırma yeşil zeytini teneke içinde ya da plastik ve cam kavanozlarda tüketicilere sunuluyor. Siyah zeytinde de gemlik zeytini olarak raflada çokça görmek mümkün oluyor. Zeytinler tuzlu ve az tuzlu olarak seçim yapılıyor. Siyah sele zeytini de sofralarda sıkça görülüyor. Sele, zeytin toplandıktan sonra yapılan işleme türü oluyor. Sele zeytini kuru sele ve teneke sele olarak iki şekilde işleniyor. Kuru sele zeytini teneke sele zeytine göre dayanma süresi daha kısa oluyor. Bu yüzden kuru sele zeytini gramaj olarak daha küçük paketlerde sunuluyor. Izgara yeşil zeytin, çekirdeği çıkarılan zeytinlerin sarımsak, domates kurusu ve kekik ile yağlanıp ızgaralanmış hali oluyor. Bu şekilde birçok kişinin tercih ettiği tat haline geliyor. Dilimlenmiş siyah zeytin ve yeşil zeytinlerde poğaça, pizza, makarna ve salatalar da kullanılıyor. Zeytin alırken göze çarpan zeytinlerden salamura zeytin oluyor. Salamura zeytin de sele zeytini gibi işleme türü olarak biliniyor. Salamura zeytinde, zeytinler tuz ilave edilmemiş havuzlarda 6-7 ay bekletilerek ve sonrasında yağlanarak işleniyor. Bir diğer zeytinde, zeytin ezmesi oluyor. Zeytin ezmesi de siyah zeytinin çekirdeği çıkarılarak yapılıyor. Bu şekilde ekmek üzerine sürülerek kullanılıyor. Zeytin ezmesinin sade olanı ve baharatlı zeytin ezmesi olarak iki türlü hali bulunuyor.
Zeytin Nasıl Seçilir?
Zeytin nasıl seçilir sorusu, zeytin arayanlar açısından önemli bir konu oluyor. Zeytin seçimi yaparken dikkat edilmesi gereken birkaç püf noktası bulunuyor. Bunların başında, ilk olara zeytinin dış görünümü oluyor. Zeytinin dış görünümü parlak, canlı ve taze olması gerekiyor. Ağza alındığında hafifte olsa acı bir tat vermeli ki bu doğal yöntemler kullanıldığının kanıtı oluyor. Bazı zeytinlerde kimyasal ürünler kullanıldığı için buna dikkat etmek gerekiyor. Zeytinin eti çekirdeğinden kolay ayrılıyor olması ve zeytin kabuğunun ince olması püf noktalarından oluyor. İyi zeytini anlamak için ürün özelliklerini ve türleri bilmek de gerekir.
Zeytinin Farklı Kullanım Alanları
Zeytin kullanımı konusu, geniş bir yelpazede sayılıyor. Sadece gıda olarak değil, sabun, krem, ev temizlik ürünlerinde, kişisel temizlik ürünlerinde kullanılıyor. Doğal ve saf yapısı sayesinde bebek ürünlerinde tercih sebebi oluyor. Şampuan ve duş jellerinde sıkça rastlanıyor. Gıdanın dışında kozmetik sektöründe de kullanımı yaygın oluyor.
Zeytinin Saklanması
Zeytinin saklanması, konusunda özellikle litre bazında çok olan zeytinler için önemli oluyor. Bu konuda uygulanması gereken püf noktaları bulunuyor. Işık almayacak, serin ve kuru bir yerde zeytinin saklanması, o zeytinin kullanım süresini artırıyor. Saklama koşullarına dikkat edildiğinde özellikle kiloca ağır zeytinleri daha uzun bir zamana yayarak kullanımı mümkün oluyor.
Zeytin Fiyatları
Zeytin fiyatları, kaliteleri ve işleme şekilleri göz önüne alındığında değişmektedir.
Zeytin araştırmanızı siyah sele zeytini gibi spesifik aramalarla sınıflandırabilir ve zamandan kazanmış olursunuz. İndirimli kırma yeşil zeytin gibi indirimli ve kampanyalı ürünleri takip ederek, alışverişinizi daha ekonomik hale getirebilirsiniz. Tenekelerde zeytinleri alarak bitme sıkıntısı yaşamadan sofralarınıza koyabilirsiniz.